مسائل و مشکلات زیست محیطی امروزه به یکی از مسائل اصلی شهرها تبدیل شده است. چرا که شهرها حاصل تسلط انسانها بر محیط زیست هستند و حضور و توسعه انسانی در محیط زیست چهره آنها را تغییر داده است و به فضاهای مناسب برای زندگی شهری تبدیل کرده است.
به همین دلیل ، زندگی شهر نشینی یکی از دلایل اصلی تخریب محیط زیست است. علاوه بر اینکه برای توسعه شهری ، منابع طبیعی از بین رفته است ؛ بلکه روز به روز نیز با پیشرفتهای تکنولوژی و افزایش جمعیت و زندگی مدرنیته انسانها ، طبیعت بیشتر از بین می رود. ساختمانها ، وجود صنعت و انواع حمل و نقل موجب شده است تا فضاهای طبیعی در معرض خطر و نابودی قرار بگیرند. این تسلط انسان بر طبیعت کم کم موجب تغییر شکل طبیعت شده و زمینه های آلودگی و نابودی آن را فراهم می کند.
به همین دلیل ، امروزه در سراسر دنیا ، توجه به محیط زیست شهری یکی از مسائل اصلی کشورها شده است. به همین منظور ، تفاهم نامه ها و قوانینی در داخل هر کشور و در مجامع بین المللی منعقد و تصویب شده است که بتوانند از تخریب بیشتر محیط زیست طبیعی جلوگیری کنند. هر ساله نیز کنفرانس ها و همایش های مختلفی در دنیا در خصوص طبیعت و محافظت از آن تشکیل می شود. کشورهای دنیا در نظر دارند برنامه های توسعه و پیشرفت شهری خود را به گونه ای طراحی کنند که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند.
در ایران نیز به دلیل استفاده های بی رویه و بدون برنامه از فضاهای طبیعی در سالهای اخیر ، آسیب زیادی به محیط زیست وارد شده است. رشد اقتصادی ، استفاده ها و بهره برداریهای بی رویه از منابع طبیعی موجب مشکلات زیادی برای آنها شده است. از جمله دلایل آلودگی محیط زیست شهری و تخریب منابع طبیعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
یک) آلودگی هوای بیش از حد در شهرهای بزرگ
توسعه صنعت ، ترافیک و تردد زیاد وسایل نقیله و افزایش بنگاه های تولیدی در شهرها موجب آلودگی هوا در شهرها می شود. این موارد در شهرهای کوچک نیز وجود دارد ولی به دلیل کم بودن تعداد آنها ، به اندازه آُسیبی که در شهرهای بزرگ به طبیعت وارد می کنند نیست.
دو) استفاده غیر اصولی از آب و منابع طبیعی
افزایش جمعیت و از طرفی رشد و افزایش کارخانه ها که میزان بالایی از مصارف آب شهری را دارند موجب از بین رفتن منابع آبی در شهرها شده است.
سه) افزایش حاشیه نشینی
گسترش شهرها به ویژه کلان شهرها موجب افزایش قیمتها می شود به همین دلیل تعدادی از جمعیت به حواشی شهرها مهاجرت می کنند تا بتوانند با درآمد اندکی که دارند راحت تر زندگی کنند. افزایش حاشیه نشینی مترادف با از بین رفتن اراضی کشاورزی و منابع طبیعی برای تأمین محل زندگی افراد است که نوبه خود به نابودی بیشتر محیط زیست می انجامد.
چهار) مدیریت غیر اصولی زباله ها
افزایش شهر نشینی همراه با افزایش زباله های تولید شده توسط مردم است. در صورتی که مدیریت مناسب و اصولی برای این زباله وجود نداشته باشد می توانند آسیب جدی و جبران ناپذیر به محیط زیست وارد کنند.
مطالعه دقیق محیط زیست شهری نشان می دهد که مشکلات به وجود آمده به دلیل توسعه بیش از حد شهرهاست. این موضوع در ایران که غالب امکانات در پایتخت این کشور یعنی تهران متمرکز شده است به یک مسئله جدی تبدیل شده است. هر چند رشد و گسترش شهرها را می توان یکی از شاخص های توسعه به حساب آورد ولی افزایش بی رویه نظام های تولیدی و از طرفی مصرف گرایی در شهرها موجب آلودگی های محیط زیست شهری می شود.